Declaración internacionalista sobre a situación mundial

Entramos nun período no que se aceleran e acentúan os tempos históricos. Un momento bisagra entre a erosión da contrarrevolución da década dos vinte do século pasado, que xa viviu unha sacudida nos anos 60 e 70, sacudida que confirmou a caída dos gobernos estalinistas da Europa do Leste (as nacións do mal chamado “socialismo real”, que en realidade eran nacións capitalistas) e a revolución vindeira. Ademais, as contradicións do capital, temporalmente atenuadas mediante a socialización do capital e a II Guerra Mundial, estalaron finalmente nos 70 e dende entón os problemas de sobreacumulación de capital acentuáronse. O capitalismo lanzou os seus problemas cara ao futuro, agravando a dimensión e a densidade da crise que atravesa. O capitalismo buscou liquidar estes problemas a través do incremento da débeda dos Estados e o desenvolvemento do capital ficticio nos mercados financeiros. Pero isto son bombas de osíxeno a curto e medio prazo que preparan crises cada vez máis agudas, como xa se viu na crise do 2008. E é que a base sobre a que se sustenta o movemento do capital, a produción de valor, vese socavada pola substitución de traballo vivo por traballo morto (capital constante). A acentuación da crise do capitalismo vese acompañada polo declive xeral da potencia hexemónica saída da II Guerra Mundial, Estados Unidos, e o ascenso da potencia que disputa o poder mundial, China. Asistimos tendencialmente, tanto no terreo económico como no militar, á conformación de dous bloques imperialistas ao redor das dúas potencias sinaladas antes. Agora ben, a futura guerra xeralizada non terá o efecto benéfico para o capital que tivo a guerra mundial pasada sobre o capitalismo, xa que as bases sobre as que descansa a acumulación do capital son cada vez máis estreitas. A todos os elementos críticos anteriormente definidos hai que engadir a catástrofe ecolóxica,  que o capitalismo xera endóxenamente pola súa natureza depredadora e produtivista. Ademais, unha das contratendencias para superar os problemas de valorización de capital, supón ampliar os mercados e, polo tanto, a produción e distribución de mercadorías, polo que se precisará para iso cada vez máis enerxía e materias primas.

Todos estes elementos son os que producen unha polarización social que é cada vez máis marcada. Marx sinalara que unha época de revolución social iníciase cando as relacións sociais de produción convértense nunha traba para o desenvolvemento das forzas produtivas, da produción de riqueza social. Pois ben, estamos a entrar nesa época, unha época bisagra entre a contrarrevolución pasada e a revolución futura. Obviamente Marx sabía que época ou era revolucionaria non son o mesmo que situacións revolucionarias ou revolucións. Estamos a asistir ao desenvolvemento de diferentes rebelións e revoltas nos últimos anos, moi confusas con respecto ás súas perspectivas políticas e de clase (como non podía ser doutro xeito), pero que permiten reabrir a experiencia histórica do proletariado, o xurdimento de minorías revolucionarias e a intervención das minorías comunistas nestes procesos. É neste contexto no que nos parece moi importante intervir, tratando de axudar na clarificación programática e de posicións políticas. Por iso redactamos esta toma de posición común entre os nosos tres grupos comunistas internacionalistas.

Tendencia mundial á guerra imperialista

Dun extremo a outro do planeta—do Cáucaso ao África Central, do Levante ás augas do Mar de China Meridional—o capitalismo cóbreo todo cunha serie de conflitos intratables e sanguentos, mentres prepara o terreo para que estalen novos conflitos que prometen, pola súa destructividade e a súa mera escala, empequenecer aos actuais ata a máis absoluta insignificancia.

Xa vimos, ata a náusea, as horribles imaxes en televisión e na internet: as fosas comúns, os quilómetros de entullos -unha visión apocalíptica do futuro que este sistema tennos reservado-, as familias enteiras esnaquizadas polas bombas, os nenos pequenos que nunca crecerán para ter ningún tipo de futuro porque foron queimados vivos ou executados a sangue frío por disparos de francotiradores… Dende Gaza a Siria, de Sudán ao Congo, a brutal e inhumana guerra capitalista ameaza con extinguir as condicións de vida da nosa especie.

E detrás desta extinción masiva de vida humana, detrás desta carnicería organizada que os nosos explotadores e verdugos aínda se dignan a chamar «civilización», está a ditadura impersonal do capital, cada vez máis totalitario na súa estrutura, que recompensa e dá razón de ser á matanza e á crueldade actualmente exhibidas.

Todas as grandes potencias imperialistas mundiais e rexionais, así como os seus aliados de bloques «máis pequenos» e menos poderosos, impulsadas pola necesidade de conquistar novos mercados para a exportación (nos que envorcar os excedentes de mercadorías), novas fontes de materias primas e forza de traballo (para reducir os custos de produción, para salvagardar e avanzar a súa posición dentro do sistema económico mundial, co fin de poder fixar as condicións de intercambio no seu exclusivo beneficio), participan con xúbilo nos baños de sangue que nos rodean mentres conspiran para organizar os do mañá.

Basta con botar unha ollada a algúns dos principais escenarios dos combates actuais para ver claramente o que está a ocorrer.

Ante a ameaza militar crible dun gran adversario rexional como Rusia, Estados Unidos e a súa coalición de Estados europeos integrados na OTAN demostraron a súa dedicación para desgastar ás forzas inimigas proporcionando apoio técnico, armamentístico e de intelixencia a Ucraína nun conflito cuxa conclusión parece cada vez máis inevitable.

A pesar da condena maioritaria no momento da invasión e do réxime de sancións, cuxas peores consecuencias parece que foron evitadas grazas a unha combinación de astuta política monetaria e ingresos constantes procedentes das exportacións de petróleo e gas natural, Rusia aparenta estar ben posicionada para gañar ese conflito, á vez que segue sendo capaz de proxectar suficiente poder no exterior para mover as súas «pezas de xadrez» e seguir complicándolle a vida aos seus adversarios imperialistas.

Doutra banda, os Estados do Sahel (Malí, Burkina Faso e Níxer), cuxos gobernos militares recentemente acuñados -produto dun prolongado conflito armado interno contra a insurxencia islamita/salafista- contan co asesoramento de mercenarios rusos en oposición ao bloque da CEDEAO (Comunidade Económica dos Estados de África Occidental), máis aliñado con Estados Unidos e a UE. Ademais, Rusia forxou estreitas alianzas con Irán, que segue sendo un dos seus principais provedores de armas, e con Corea do Norte, con quen asinou un tratado de defensa mutua e que recentemente enviou uns 10.000 soldados para axudar a Rusia a retomar o control de Kursk.

Mentres tanto, a guerra de Israel en Gaza segue ampliándose, ameazando con envolver e arrastrar non só a Estados Unidos, o seu Estado patrón, senón tamén aos seus aliados europeos dunha forma ou outra. De breves e limitados intercambios de foguetes con Hezbolá no sur do Líbano, a ofensiva israelí pasou agora a bombardeos totais de bloques de apartamentos, pobos e outras zonas de Beirut, co resultado de máis de 3.000 mortos e o desprazamento de case 2 millóns de persoas, aplicando no Líbano as mesmas tácticas de guerra total que estivo levando a cabo en Gaza sen final á vista.

Como pano de fondo de todas estas mortes, Irán e Israel séguense lanzando o un contra o outro mortíferos ataques con mísiles, subindo pola escaleira da escalada ata chegar á guerra aberta, con Israel golpeando non só contra operativos iranianos, milicias xiítas e outros grupos proxy no Medio Oriente, senón tamén dentro do propio Irán. Un Irán que responde do mesmo xeito, lanzando ataques coordinados dentro de Israel que desbordan os seus sistemas de defensa antimísiles e que requiren o apoio aéreo estadounidense para mitigalos.

O intercambio armado entre dúas grandes potencias rexionais—Israel e Irán—vaise intensificando cada día e, despois de meses de ataques aéreos israelís contra Hezbolá e as forzas armadas sirias que debilitaron a posición do goberno aí, acabou abrindo unha brecha para que as forzas rebeldes levasen a cabo unha blitzkrieg contra Damasco. O réxime de Assad, que gobernou o país con man de ferro durante máis de cincuenta anos encarcerando e asasinando á oposición, é naturalmente odiado pola poboación civil, a cal sufriu de forma inimaxinable nunha guerra civil que dura xa unha década, un conflito responsable de máis de 500.000 mortes.

Con todo, o novo goberno “de transición”, formado por combatentes islamitas con vínculos a Al Qaeda e ISIS, non será mellor en última instancia e, de feito, a situación interna en Siria podería agravarse. Mesmo podería reavivarse a guerra civil debido aos continuos enfrontamentos entre grupos armados con diferentes apoios externos: xa sexan as milicias kurdas do PYD/PKK patrocinadas polos Estados Unidos no norte de Siria, o Exército Sirio Libre apoiado por Turquía ou grupos xiítas con apoio de Teherán. No Medio Oriente, como en todo o mundo, o capital roxe e esixe sacrificios. A súa fame non se saciará por moitos inocentes que soterren baixo terra.

Ademais, están os continuos esforzos de «contención» cara a China, que levaron a Estados Unidos e aos seus aliados para asinar tratados de defensa mutua e de apoio armamentístico coa India, Corea do Sur, Xapón, Indonesia, Filipinas e Australia, entre outros países, mentres traballan incansablemente para impedir que China alcance o seu status de potencia rexional e convértase nun actor principal na xeopolítica mundial.

E por encima de todo isto, como unha proverbial espada de Damocles que pende sobre a cabeza de toda a humanidade, flota o espectro da guerra xeneralizada que ameaza con converterse en holocausto termonuclear a cada momento. A situación da nosa especie nunca foi tan grave como agora, e é o mundo do capital e da mercadoría o responsable.

A posición dos internacionalistas

Existe unha ameaza latente de extinción da nosa especie. A potencia material de procesos de exterminio en masa de proletarios na competencia mundial organízase dunha maneira cada vez máis tecnificada, e por tanto tende a arrastrar áreas máis extensas ás súas dinámicas destrutivas. Por iso atopámonos ante unha dinámica que supón a crise da orde capitalista mundial e prepárase a través da configuración tendencial de dous bloques imperialistas ao redor de Estados Unidos e a China. E todos os Estados existentes ou en formación tenden a aliñarse a partir desta situación xeral. Fronte aos mitos burgueses non é posible ningunha soberanía política e económica no mundo do capital e todas as forzas alíñanse ao redor dalgún imperialismo maior. Basta ver o exemplo do Kurdistán sirio, que se proclama “anarquista” e ata o de agora aliouse con Estados Unidos.

Ante isto só podemos expor unha saída. A asociación da clase obreira por fóra dos organismos estatais políticos e sindicais. Estes organismos no mellor dos casos paralizan politicamente á clase, reducen a súa acción á procura dunha mellor posición dentro desta sociedade e propagan consignas pacifistas. E, no peor dos casos, organizan o proceso polo cal a clase obreira é arrastrada á defensa das nacións nos masacres. Fronte a isto, o proletariado debe avogar polo derrocamento da autoridade burguesa (independentemente da súa forma republicana ou monárquica, do seu partido gobernante, dereitista ou esquerdista, da súa relación coa relixión, xa sexa laica, islámica, cristiá, xudía…, das súas leis e dereitos…) e a súa substitución pola ditadura proletaria, a Comuna ou semiestado. Así se iniciará  un proceso de disolución de todas as fontes de separación da existencia e produción humanas, acabando coa propiedade privada, as mercadorías, os Estados, as nacións e as clases sociais e, por tanto, coas guerras e os exércitos.

O noso chamamento é á vella toupa que, fronte á ameaza que se cerne sobre o planeta, ha de roer as raíces desta civilización que impide recoñecerse e afirmarse á clase revolucionaria. Unha clase revolucionaria que se expresa como a forza de disolución desta anticuada sociedade e que transformará a guerra imperialista en guerra civil. Para iso é preciso que a clase traballadora rompa a separación entre economía e política, entre a loita polas súas condicións de vida e a loita contra o poder colectivo da clase capitalista (o Estado) e que as folgas corporativas dean paso á folga de masas, forma xeneralizada de loita que na súa extensión territorial permitiralle construír os seus propios órganos revolucionarios. Ata entón, os comunistas, sector máis destacado do proletariado, diferenciado dos demais proletarios só porque en todos os conflitos que estes atravesan sempre defenden os intereses xerais e históricos do conxunto da nosa clase, deben rexeitar, aínda que sexa ao contraxeito, todo compromiso político cos distintos bloques nacionais e a ideoloxía do mal menor. E deben apoiar a sabotaxe ao militarismo e a deserción en todas as frontes (a guerra á guerra). Por iso é importante a defensa dunha perspectiva de derrotismo revolucionario que entenda que o inimigo non está simplemente no noso país, senón no conxunto da burguesía mundial en calquera das súas diferentes faccións.

“A política imperialista non é obra dun Estado calquera ou de varios, senón que é produto dun determinado grao de maduración no desenvolvemento mundial do capital, un fenómeno internacional por natureza (…) e do que ningún Estado pode subtraerse.» (Rosa Luxemburgo, Folleto de Junius).

Balance e Avante

Barbaria

Liga dos Comunistas Internacionalistas

A 4 de xaneiro de 2025